Παρασκευή 13 Ιουνίου 2014

Η τέχνη και πώς να την εκτιμήσετε

Αράξτε· σήμερα σηκώθηκα με διάθεση να γράψω για την τέχνη, για τον δημιουργό και για τον αποδέκτη, για το μήνυμα και το περιεχόμενο, για τις μεταπληροφορίες, πόσα κερδίζεις και πόσα μπορεί να χάνεις θαυμάζοντας την τέχνη.¹

Πολλές οι τέχνες και δύσκολο να τις απαριθμήσεις².  Σήμερα θα εστιάσω στη ζωγραφική.

Βλέπεις έναν πίνακα, και αν αφεθείς, θα μάθεις, θα νιώσεις, θα συμπεράνεις.  Δεν είναι μόνο το θέμα.  Σαν τη μη λεκτική επικοινωνία μεταξύ ανθρώπων στην καθημερινότητα³, θα σου πει πολλά για τον καλλιτέχνη, ή τουλάχιστον για την περίοδο και αυτά που ένιωθε όταν δημιουργούσε αυτό που θαυμάζεις.

Και, όπως είπα, δεν είναι μόνο αυτά που θα μάθεις· είναι κι αυτά που θα νιώσεις.  Μπορεί να σε αγγίξει η τεχνοτροπία, μπορεί να είναι μια λεπτομέρεια, μπορεί να είναι το σύνολο· οτιδήποτε, δεν έχει σημασία· ίσως νιώσεις μια μικρή ή μεγάλη ταύτιση, την αίσθηση πως ο καλλιτέχνης σε άγγιξε, γίνατε φίλοι, κάτσατε κάποτε μαζί και ήπιατε ένα ποτό και μοιραστήκατε τεμάχια ψυχής.

Μπορεί να σε αγγίξουν και τα πολλαπλά επίπεδα του μηνύματος (διότι η τέχνη είναι μήνυμα!), όπως εκείνος ο πίνακας του δεν θυμάμαι ποιου, που είναι η εικόνα μιας πίπας και η λεζάντα γράφει «Ceci n'est pas une pipe» (αυτή δεν είναι πίπα), αφού όντως δεν είναι.  Τότε δέχεσαι πως στην περίοδο που ο καλλιτέχνης έφτιαξε το έργο του, δεν του αρκούσε μόνο η κατάθεση ψυχής του, αλλά ήθελε να αφυπνίσει και τη δική σου αντίληψη, να σε προβληματίσει, να σε ταρακουνήσει, να σε κάνει να αμφισβητήσεις, να σε κάνει να μην εστιάζεις αλλά να εναλλάσσεσαι μεταξύ επιπέδων, ή καμιά φορά να τα βλέπεις όλα μαζί.

Μπορεί, βέβαια, να δεις πολλά περισσότερα από τις προθέσεις του καλλιτέχνη.  Τότε, μέσω της τέχνης, μαθαίνεις πράγματα για εσένα.  Η ερμηνεία που δίνεις είναι ένα μικρό καθρέφτισμα.

Θα μπορούσα να συνεχίσω για ώρες, αλλά θα σε κούραζα, αγαπητέ αναγνώστη.  Οπότε θα έρθω στο θέμα μου.

Σήμερα το πρωί πήραμε τους «ελέγχους» από το σχολείο.  Στην τάξη του Αλέξανδρου είδα την ακόλουθη ζωγραφιά, έτσι όπως τη βλέπετε, λιτή και ανυπόγραφη· ψόφησα στο γέλιο:

¹ ή, πιο συνοπτικά: σηκώθηκα με κουλτουρόκαβλες
² δεν είναι σαν τις εννέα Μούσες που τις πετυχαίνεις σε σταυρόλεξα, άρα έχεις ένα λόγο να τις θυμάσαι όλες
³ που αποτελεί το πιο σημαντικό κομμάτι της επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων κι ας προσποιούμαστε ότι δεν υφίσταται ή ότι οι άλλοι δεν μπορούν να καταλάβουν πολλά περισσότερα από όσα λέμε φραστικά, επειδή είμαστε τόσο γαμάτοι παίχτες πόκερ όλοι μας και κρυβόμαστε τέλεια οπότε ένα «μα δεν είπα τίποτα! είπα εγώ αυτό;» αρκεί
ναι, φίλε Μπάμπη, εσένα εννοώ
το είχα και στο σχολείο αυτό το θέμα, δηλαδή δύο σελίδες πρόλογο και μια παράγραφο για θέμα. δυστυχώς τότε δεν με άφηναν να βάζω υποσημειώσεις, δεν ξέρω γιατί

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Φλυαρείτε.